EkoMisja w szkołach

„EkoMisja – nie marnuję” to długofalowy projekt Federacji Polskich Banków Żywności współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości obywateli, głównie dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych, na temat ekologicznych skutków marnowania żywności oraz ograniczanie tych niekorzystnych dla środowiska naturalnego zachowań.

Cel ten zostanie osiągnięty poprzez działania edukacyjne, które wspierane są przez szeroko zasięgową kampanię informacyjno-promocyjną w mediach. Kampania społeczna ma wzmocnić działania edukacyjne i uświadomić konsumentom, że marnowanie żywności jest problemem o negatywnym wpływie na środowisko, jak również wskazać praktyczne sposoby na zmniejszenie skali odpadów żywności na poziomie gospodarstwa domowego. Warto sobie uzmysłowić, że to właśnie my – konsumenci – jesteśmy odpowiedzialni za 53% marnowanej żywności!

Program edukacyjny „EkoMisja – nie marnuję!” dla szkół podstawowych

Działania edukacyjne programu „EkoMisja – nie marnuję!” zostały podzielone na dwa etapy. W każdym etapie udział weźmie 100 szkół z całej Polski. Program skierowany jest do uczniów i nauczycieli z klas 1-8 szkół podstawowych.

Terminarz działań w szkołach

  • I ETAP styczeń – październik 2019 r.

W pierwszym etapie programu udział bierze 100 szkół z województwa łódzkiego, mazowieckiego, pomorskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego.

  • II ETAP listopad 2019 r. – czerwiec 2020 r.

Rekrutacja szkół do II etapu rusza w październiku 2019 r.

Zajęcia edukacyjne w szkołach są prowadzone na dwa sposoby:

Projekt KLASA

Istotą projektu KLASA jest samodzielna praca uczniów, służąca realizacji określonego przedsięwzięcia (zadania lub problemu dydaktycznego i wychowawczego). Podczas pracy uczniowie samodzielnie zdobywają nie tylko wiedzę merytoryczną, ale dodatkowo uczą się pracy w grupie, realizacji założonych celów i podejmują nowe wyzwania.

Praca uczniów w projekcie KLASA polega na opracowaniu w grupach 4 tematów, tj:

PROJEKT I: „Jak przekonać rówieśników, aby dbali o planetę”

PROJEKT II: „Nasza planeta za 100 lat, jeśli nic nie zmienimy”

PROJEKT III: „Jak będzie wyglądała nasza planeta, jeśli już teraz zaczniemy o nią dbać”

PROJEKT IV: „Jakie działania może podjąć każdy z nas dla ratowania planety”

W realizacji projektu KLASA pomagają Edukatorzy z Banków Żywności, którzy spotykają się z uczniami na zajęciach wprowadzających w tematykę programu, tj. ekologiczne skutki marnowania żywności. Projekt KLASA kończy się prezentacją uzyskanych rezultatów całej społeczności szkolnej. Wśród sposobów na zaprezentowanie opracowywanych tematów można wymienić m. in.  ekologiczne quizy, filmy edukacyjne, piosenki, konkursy plastyczne, warsztaty kulinarne i wiele innych.

Szkolne Kluby Niemarnowania

„Szkolne Kluby Niemarnowania” to idea kółek tematycznych dla chętnych uczniów, dotyczących ekologii oraz zapobiegania marnotrawstwu jedzenia. W ramach „Szkolnych Klubów Niemarnowania” nauczyciel przeprowadza 7 lekcji o ekologii i niemarnowaniu żywności, w tym ekologicznych skutkach marnowania. Scenariusze lekcji oraz materiały do realizacji zadań są przekazywane nauczycielom przez Edukatorów Banków Żywności w postaci box-ów edukacyjnych. W ramach „Szkolnych Klubów Niemarnowania” szkoła organizuje zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, w szczególności te dotyczące kształtowania postaw proekologicznych, wykraczające poza podstawę programową i programy nauczania. Tematy lekcji realizowane przez nauczycieli to:

LEKCJA I – EkoMisja – nie marnuję – jak dbać o naszą planetę?

LEKCJA II – EkoMisja – nie marnuję śmieci, czyli kila słów o segregacji odpadów

LEKCJA III – EkoMisja – nie marnuję wody

LEKCJA IV – EkoMisja – nie marnuję energii

LEKCJA V – EkoMisja – nie marnuję żywności

LEKCJA VI – EkoMisja – nie marnuję – przechowuję, nie marnuję

LEKCJA VII – EkoMisja – nie marnuję – przewodnik po prawidłowych nawykach żywieniowych

Eventy ekologiczne

Banki Żywności chcą podejmować temat zapobiegania marnotrawstwa żywności poprzez działania w przestrzeni publicznej. 20 Banków Żywności w całej Polsce zorganizuje cykl wydarzeń związanych z tematem marnowania żywności i jego skutkami ekologicznym. Banki Żywności co roku organizują różnego rodzaju wydarzenia, których celem jest zwrócenie uwagi na problem marnotrawstwa. W 2018 r. Odbyły się 52 takie wydarzenia, w których łącznie udział wzięło ponad 25 tys. osób! Na jesieni 2019 r. planowane są kolejne wydarzenia, na które serdecznie zapraszamy!

W Polsce co roku marnuje się około 9 mln ton żywności. Pod tym względem nasz kraj zajmuje niechlubne 5. miejsce w Unii Europejskiej. W całej Unii Europejskiej liczbę tę szacuje się na 88 mln ton. Konsumenci w 53% odpowiadają za powstałą ilość odpadów.

Z badania instytutu KANTAR na potrzeby Federacji Polskich Banków Żywności wynika, że 34% Polaków przyznaje, że zdarzyło się im wyrzucić żywność . To dość wysoki odsetek. Badani Polacy wśród najczęściej wyrzucanych produktów wskazują kolejno: pieczywo, wędliny, warzywa, owoce oraz nabiał. Najczęstszą przyczyną marnowania żywności jest przegapienie terminu przydatności do spożycia.

Zjawisko marnowania żywności dotyczy zarówno osób dorosłych, jak dzieci i młodzieży. Uczniowie ogółem pozostawiają niezjedzone około 25 g produktów dziennie, co w przeliczeniu na rok daje ponad 8 kg zmarnowanej żywności, jak podają badania realizowane na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW.

Marnotrawstwo żywności skutkuje przede wszystkim niepożądanym wpływem na środowisko naturalne. Szacuje się, że ilość zmarnowanej wraz z żywnością wody dla całego świata wynosi ok. 250 km3 rocznie!

Całkowita ilość odpadów żywnościowych, powstających w wyniku marnotrawstwa w 27 krajach UE  wynosi 88 mln ton, oznaczała emisję 170 mln ton równoważnika CO2 do atmosfery. Około 45% tej emisji (78 mln ton ekwiwalentu) wynika z nieracjonalnych działań gospodarstw domowych. Ostatnim etapem niosącym realne zagrożenie środowiskowe jest również proces składowania nieskonsumowanej żywności.

Mimo tak wstrząsających danych o szkodliwości wyrzucania żywności, na świecie marnuje się 1/3 wyprodukowanej żywności. Eurostat (2010-2015) podaje, że źródłami strat i marnotrawstwa żywności w Unii Europejskiej są wszystkie etapy łańcucha żywnościowego choć w różnym stopniu. W 2016 r. grupa projektowa EU Fusion, działająca na zlecenie Komisji Europejskiej, wskazała, że głównym źródłem marnotrawstwa są wciąż gospodarstwa domowe (53%) a następnie przetwórstwo (19%), gastronomia (12%), produkcja (11%) oraz sprzedaż (5%). (Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie inicjatywy dotyczącej efektywnego gospodarowania zasobami: ograniczenie marnotrawienia i zwiększenie bezpieczeństwa żywności (2016/2223(INI))

Jednocześnie, wg badań CBOS z 2016 roku „Deklaracje Polaków dotyczące marnowania żywności” co czwarta osoba przyznaje się, że w ciągu ostatnich siedmiu dni zdarzyło się w jej gospodarstwie domowym wyrzucić jedzenie. Częściej niż pozostali do wyrzucania żywności przez kogoś w gospodarstwie domowym przyznają się osoby młode. Dlatego tak ważna jest edukacja zarówno dzieci i młodzieży, jak osób dorosłych, głównie rodziców i nauczycieli.

Patronat honorowy nad projektem „EkoMisja – nie marnuję!” objęli:

  • Ministerstwo Środowiska
  • Minister Edukacji Narodowej
  • Ośrodek Rozwoju Edukacji
  • Instytut Badań Edukacyjnych

Partnerzy projektu:

Banki logo

Federacja Polskich Banków Żywności to 31 Banków Żywności działających na terenie całego kraju. Wszystkie są organizacjami pozarządowymi o statusie stowarzyszenia lub fundacji. Razem tworzą związek stowarzyszeń o statusie OPP.